Delphide Formlar ve Formlarla Ayrıntılı Çalışmak

Delphi’nin temel kontrol elemanı formlardır. Her form kendi başına çalışabilir ve bir unit olarak kaydedilir. Herhangi bir nesne tek başına çalışmaz, bir unit’e bağlı  olmalıdır. Formlar temel taşıyıcı nesnelerdir, diğer nesneleri içinde barındırabilir.

Normalde ilk oluşturulan formun komutları ilk olarak çalıştırılır ve bu main form olarak değerlendirilir.

Formları ayrıntılı olarak açıklamaya çalışacağım. Formun özelliklerini anlarsanız diğer nesnelerin özellikleri de benzer biçimdedirler. Bazı özellikler Nesnelerin Temel özellikleri bölümünde açıklanmıştır.(Ç:Çalışma zamanı, D:Dizayn zamanı).

Active Ç Form actif ise(başlık çubuğu mavi ise) TRUE, pasif ise FALSE değerini alır.

ActiveControl D Form çalıştığında kontrolün hangi nesnede olduğunu (Focus olan nesneyi)  gösterir. Tasarım

aşamasında formun ilk açılışında hangi nesnenin aktif olacağı seçilebilir.

FormStyle D Formun tipini belirler. Form içinde tekrar form kullanılabilir. Form içinde  kullanılan bu alt

formlara child form, taşıyıcıya da anne form denir. fsNormal Normal bir formdur. Alt formları(child) içermezler.

fsMDIForm Alt formları içerebilirler. Yani ana formdur.

fsMDIChild Child formlardır. Anne forma bağlıdır.

fsStayOnTop Daima üstte kalacak formlardır.

ActiveMDIChild Ç Atktif child formu gösterir.

MDIChildCount Ç Açık olan child formların sayısını verir.

MDIChildren Ç Child formlardan birisine erişmek için kullanılır.

MDIChildren[3].Close indisi 3 olan chilformu kapatır.

ArrangeIcon Ç Minimize halindeki child formları dizer.

Cascade Ç Child formları anne forma sığacak şekilde dizer.

TileMode Ç Dizilme şeklini belirler. Yatay veya düşey.

Tile Ç Açık formları TileMode ile belirtilen şekilde dizer.

Next Ç Sonraki child formu aktif hale getirir.

Previous Ç Önceki child formu aktif hale getirir.

ControlCount Ç Form üzerindeki nesne sayısını verir. Yalnız taşıyıcı özelliği olan nesnelerin  içindekilerini saymaz.

Controls Ç Form üzerindeki nesnelere ulaşmayı sağlar.

Controls[3].Active:=True;  gibi.

ComponentCount Ç Form üzerinedi nesne çeşitlerinin sayısını verir.

Components Ç Nesne çeşitlerine ulaşmayı sağlar.   TEdit(Components[3]).color gibi

ComponentIndex Ç İndexi  verir.

AutoScroll D TRUE ise form üzerindeki nesnelerin büyüklükleri forma sığmadığında kaydırma çubukları otomatik

olarak oluşur, FALSE ise oluşmaz.

AutoSize D TRUE ise nesnenlerin büyüklüklerine göre formun büyüklüğü otomatik olarak  değiştirilir. FALSE

ise değiştirilmez.

BorderIcons D Formun windows pencerelerindeki standart iconlarının eklenmesini sağlar.

biSystemMenu Forma (sol üst köşeye) sistem menüsünü ekler.

biMinimize Forma minimize düğmesi eklenir.

biMaximize Forma maximize düğmesi eklenir.

biHelp Forma help düğmesi eklenir.

BorderStyle D Formun çerçeve şeklini tanımlar. bsSizeable Formun büyüklüğü değiştirilebilir.

bsNone Form hiçbir kontrol elemanı içermez. Formun kapatılması için kod yazılması gerekir.

bsSingle Form sadece maximize veya minimize ile değiştirilebilr.

bsDialog Form sadece kapama düğmesine sahiptir.

bsSizeToolWin Form başlık çubuğu dar ve kapama düğmesi vardır. Boyutlandırılabilir.

bsToolWindow Form başlık çubuğu dar ve kapama düğmesi vardır. Boyutlandırılamaz.

BorderWidth D Formun kenar kalınlığını gösterir.

ClientHeight D Formun kullanılabilir yüksekliğidir(başlık ve kenar büyüklükleri çıkarıldıktan

soraki kısım) ClientWidth D Formun kullanılabilir genişliğidir.

ClientRect Ç Kullanılabilir alanın büyüklüğüdür. (Left, Top, Right, Bottom  parametreleri  vardır).

ClientOrigin Ç Kullanılabilir alanın merkezidir. (X ve Y parametrelerine sahiptir).

Constraints D Nesnenin sınırlarını belirler.

Icon D Formun icon’ını tanımlar. Herhangi bir icon seçilmezse uygulamanın icon’ı otomatik olarak kullanılır.

DefaultMonitor D Çoklu monitörlerde formun nerede olacağını gösterir.

KeyPreviw D True ise bir nesne aktif iken nesnenin key olaylarını öncelikle formun algılamasını sağlar.

Menu D Formun menüsüdür. TMainMenu nesnesi kullanılarak oluşturulur.

PopUpMenu D Formun PopUp menüsünü gösterir. TPopUpMenu nesnesi ile oluşturulur.

WindowMenu Ç Child formların başlıklarını  menude nereye ekleneceğini anlatır.

Position D Form ilk çalışırken hangi pozisyonda açılacağını gösterir.

PrintScale D Form yazdırılırken yazıcıyla uygun ölçeklemeyi sağlar.  PoNone Ölçekleme yapılmaz

PoProportional Ekrandaki ile aynı olacak şekilde ölçekleme yapılır.

PoPrinterToFit Kağıdı tam kaplayacak şekilde ölçeklenir.

PixelPerInch Ç İnç başına piksel sayısını tanımlar.

Sacaled D TRUE ise PixelPerInch sayısı sistemden farklı ise formu ölçeklendirir.

Print Ç Formu yazıcıya gönderir.

WindowState D Formun durumunu gösterir. Normal, minimize veya maximize

Close Ç Formu kapatmak için kullanılır.

Form1.Close;  gibi

Canvas Ç Form üzerinde grafiksel işlemler için bu özellik kullanılır.

Show Ç Formu gösterir.

ShowModal Ç Formu diğer formlara erişmeyi engelleyerek gösterir.

Delphi Form Olayları

OnActivate Form actif hale gelirken meydana gelir.

OnClose Form kapatılırken meydana gelir. Action parametresine sahiptir.

Action:=CaNone  ise kapatılma işlemi durur.

Action:=CaHide  ise form kapatılmaz ama gizlenir.

Action:=CaMinimize ise form minimize durumuna getirilir.

Action:=CaFree  ise form kapatılır. Default değer budur.

Bir form kapatıldığında OnClose, OnCloseQery, OnDeactivate, OnHide, OnDestroy olayları  sırasıyla meydana

gelir.

OnCloseQuery Form kapatılırken meydana gelir. (OnClose dan sonra). CanClose parametresine  sahiptir. TRUE

değerini alırsa form kapatılır.

OnCreate Form ilk defa oluştuşturulurken meydana gelir.

Bir form oluşturulurken OnCreate, OnResize, OnShow, OnActivate, OnPaint olayları sırasıyla meydana gelir.

OnDeactivate Form aktifliğini yitirirken meydana gelir.

OnActivate Form aktif olurken meydana gelir.

OnDestroy Form tamamen yokedilirken meydana gelir.

OnHelp Form üzerinde bir help istemi oluşursa meydana gelir.

OnHide Form gizlenirken meydana gelir.

OnPaint Form yeniden çizilirken meydana gelir.

OnShortCut Kısa yol tuşuna basılmasıyla oluşur. OnKey olaylarından önce devreye girer.

OnReSize Form yeniden boyutlandırılırken oluşur.

Formların daha pek çok özelliği vardır. Şimdilik bu kadarı yeter. Buradaki özelliklerin çoğu diğer nesnelerde de

tanımlıdır. Diğer nesneler anlatılırken bu özellikler tekrar edilmeyecektir.

Delphi örnek projeler ve kaynak kodlara buradan erişebilirsiniz.